Blog

Er wordt al een tijdje gekeken naar mogelijkheden om de Wet Lijkbezorging meer van deze tijd te maken. In 2020 zou het zover moeten zijn dat er ook daadwerkelijk aanpassingen doorgevoerd worden in deze wet. De wereld is toe aan duurzamere manieren van lijkbezorging, en er zijn diverse methodes bedacht die dat mogelijk zouden moeten maken.

• Cryomeren
• Resomeren
• Ecoleren
• Composteren
• Cryonisme

Cryomeren en resomeren

Cryomeren en resomeren zijn beide herhaaldelijk in het nieuws geweest en hebben heel veel aandacht gekregen. Met name resomeren is een vorm van lijkbezorging die zeer waarschijnlijk in 2020 toegevoegd gaat worden aan de huidige opties (begraven, cremeren en het lichaam afstaan aan de wetenschap). Over ecoleren, composteren en cryonisme is veel minder bekend.

Ecoleren

Ecoleren is een term die door EcoLegacy werd uitgevonden. Dit voormalig Ierse bedrijf had een methode bedacht die erg op cryomeren lijkt waarbij het lichaam vergaat tot biologisch poeder. Het proces dat EcoLegacy had bedacht, was op basis van elektriciteit en had minimale uitstoot van afvalstoffen. Het poeder dat na het ecoleren zou overblijven, kan begraven of uitgestrooid worden.

De term ecoleren wordt nog altijd gebruikt en is nog altijd een term waar veel mensen op zoeken. Wie actief interesse heeft in ecoleren, kan nadenken over het cryomatieproces. In het volgende YouTubefilmpje kan je de overeenkomsten tussen het ecoleren van EcoLegacy zien ten opzichte van het Promessie proces van Promessa. 

Het bedrijf EcoLegacy is failliet gegaan, mede door investeringen in de apparatuur die nodig is voor een ecolatie. Of zoals ze in Ierland zeggen: “has been put on ice”. De vraag is nu of er andere manieren zijn die ecoleren mogelijk maken.

Composteren

Composteren of humusatie zou in de toekomst ook tot de opties kunnen behoren van lijkbezorging. Met name mensen die van en voor de natuur leven, vinden dit een interessante optie. Als je als tuinder het belang weet van goede compost of humus, dan weet je ook dat je als gecomposteerd lichaam heel veel bij kan dragen aan de natuur. Doodgaan is heel erg belastend voor het milieu in de huidige vormen van lijkbezorging. Bomen rooien om er kisten van te maken die weer begraven worden – of het verbranden waarbij heel veel schadelijke stoffen vrijkomen. Geen van de opties is ecologisch verantwoord. Composteren zou een nieuw antwoord kunnen zijn.

Terug naar de natuur als compost?

Hoe het werkt: de overledene wordt in een beveiligde omgeving geplaatst, bijvoorbeeld een bos. Je wordt in een biologisch afbreekbare lijkwade op een bed van organisch materiaal geplaatst dat ongeveer 20 centimeter dik is. Nadat de nabestaanden het laatste afscheid hebben genomen, wordt het lichaam begraven onder een pak van hetzelfde organische materiaal tot er een berg ontstaat. Het organische materiaal dat gebruikt wordt, kan bestaan uit stro, bruinkool, gedroogd gras, houtsnippers en (gemalen) dode bladeren.

Er wordt in totaal ongeveer 2 kubiek aan materiaal gebruikt, wat ervoor moet zorgen dat er een warme omgeving ontstaat waar de micro-organismen vervolgens hun werk kunnen doen. Dit zal zonder enige geur zijn, omdat er zoveel materiaal gebruikt wordt. Na ongeveer drie maanden is het zachte weefsel verteerd. De materialen die overblijven zoals botten, protheses en andere niet lichaamseigen stoffen worden eruit gehaald en de botten worden vermalen tot een poeder, dat toegevoegd wordt aan de rest van het materiaal, om een zo vruchtbare compost als mogelijk te verkrijgen.

Na een jaar is er ongeveer anderhalf kuub compost. Dit zou in theorie genoeg moeten zijn om 100 bomen te kunnen voorzien van bodembemesting. Uiteraard is het voor de nabestaanden ook mogelijk om deze compost mee naar huis te nemen om bijvoorbeeld een boom te planten in plaats van een grafsteen kopen, wat nu de standaard is.

Er wordt nog onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden met deze methode. Hoewel het heel veel mensen tegenstaat als potgrond te eindigen, is het voor veel mensen ook een gouden mogelijkheid om terug te keren tot de natuur.

Cryonisme

Al in 1964 werden de eerste stenen gelegd voor dit proces. Het boek van Robert Ettinger “The Prospect of Immortality” was hiervoor verantwoordelijk. Het idee dat insecten en kleinere dieren zich laten invriezen gedurende de winter en weer ontdooien in de lente, was genoeg om te gaan kijken naar een proces waarbij dit ook mogelijk zou zijn voor de mens of delen van de mens.

De organismen die zich laten invriezen doen dit allemaal met een eigen antivriesmiddel: glycerol. Er zijn experimenten geweest met dieren als hamsters, ratten en honden. Hierbij werden ze gekoeld tot de helft van hun lichaam bevroren was, waarna ze weer opgewarmd werden. Het bleek mogelijk voor de meeste van deze dieren om te overleven.

Science Fiction of toch feit?

Het idee van Ettinger is vanuit Science Fiction boeken ontstaan, waar iemand bevroren werd en miljoenen jaren later weer tot leven gebracht werd door buitenaardse wezens. Dit is het begin geweest van de Cryonics beweging. Na Ettinger zijn er nog tal van andere mensen geweest die al dan niet op een wetenschappelijke basis zijn gaan experimenteren en onderzoeken. Wie interesse heeft in het idee van cryonisme, kan bij de Dutch Cryonics Organisation (DCO) zijn hart ophalen of om een kijkje te nemen bij deze FAQ over Cryonics (Eng). Op dit moment is het niet mogelijk om je in Nederland in te laten vriezen én opgeslagen te worden. Je moet hiervoor naar de Verenigde Staten.

Cryonisme is bij de wet niet verboden of illegaal, het is alleen niet legaal om langere tijd bewaard te worden. Het is daarom niet toegestaan om je lichaam in Nederland in te laten vriezen en op te slaan.

Hoe zinnig is het proces van cryonisatie?

Het idee van het invriezen van je lichaam om 10, 100 of 1000 jaar later te ontwaken is niet vreemd. We willen immers eigenlijk allemaal wel het eeuwige leven. De vraag is echter of wel in een staat bent dat je eeuwig wilt leven wanneer je eenmaal overleden bent. Stel dat het concept van cryonisme haalbaar is en dat je je kunt laten invriezen om 100 jaar later weer fris en fruitig rond te kunnen lopen: wil je dat dan met een lichaam dat oud en versleten is, met een lichaam dat ernstig ziek was? In theorie zou dit dan ook allemaal vervangen kunnen worden, als de medische wetenschap zo ver is dat ze het cryonisme proces succesvol kunnen uitvoeren.

Er zit ook een flink kostenplaatje aan dit geheel. Je bent gemiddeld tussen de $ 100.000 en $ 200.000 kwijt. Dit is afhankelijk van de locatie en van de procedure die uitgevoerd wordt. Enkel hersenen in laten vriezen is uiteraard voordeliger dan een heel lichaam laten invriezen. Mensen die interesse hebben in cryonisatie, doen er verstandig aan om een bijzonder degelijke levensverzekering af te sluiten die de meeste van deze kosten dekt.

Je kunt op de website van DCO alle informatie vinden om dit zo “voordelig” mogelijk te doen. Het is echter nog maar de vraag of je hiermee binnen de dekking van jouw uitvaartverzekering belandt.